Dövizle sözleşme yasağı, 32 sayılı Karar’a 13/09/2018 tarihinde eklenmiş ve bu tarihten önce akdedilen yürürlükteki iş sözleşmelerinde yer alan döviz cinsinden veya dövize endeksli ödeme yükümlülükleri de taraflarca Türk Lirası olarak yeniden belirlenmiştir.

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın söz konusu yasağa ilişkin olarak yayımladığı 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’e (“Tebliğ”) göre, değişikliklere ilişkin gerekli şartların belirlenmesi için iş sözleşmesinin taraflarının her ikisinin de Türkiye’de yerleşik olması gerekir.

Türkiye’de yerleşik kişilerden kasıt, Türkiye’de yaşayan gerçek kişiler olduğu gibi yurt dışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşlarıdır.

İş sözleşmesinin işveren tarafı olan tüzel kişiler bakımından Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler de yasak kapsamına dahildir.

Ayrıca, Tebliğ’de söz konusu yasak kapsamına alınmayacak iş sözleşmeleri belirtilmiş olup, bu kapsamda;

• Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri, Türkiye’de başlayıp yurtdışında sonlanan, yurtdışında başlayıp Türkiye’de sonlanan veya yurt dışında başlayıp yurtdışında sonlanan hizmet sözleşmelerinde,
• Döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmelerinde,
• Gemi adamlarının taraf olduğu iş sözleşmelerinde,
• Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu iş sözleşmelerinde,
• Serbest bölgelerde yer alan şirketlerin serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında işveren olarak taraf oldukları iş sözleşmelerinde,
• Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin taraf oldukları iş sözleşmelerinde,
• İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmelerinde,
• Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmelerinde,
• Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; yurt dışında üretilen donanım ve yazılımlara ilişkin hizmet sözleşmelerinde,
• Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu iş sözleşmelerinde,
• Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak kontrol ve/veya kontrolüne sahip bulunduğu şirketlerin işveren olarak taraf oldukları iş sözleşmelerinde,

döviz ile ödeme yasağı uygulanmayacaktır.

Yukarıda da belirtildiği gibi 13/09/2018 tarihinden önce akdedilen yürürlükteki iş sözleşmelerinde yer alan döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmış ücretlerin de Türk Lirası cinsinden taraflarca revize edilmiş olması gerekmektedir. Önemine binaen Tebliğ’e göre 13/09/2018 tarihinden beri ödenmemiş olan diğer bir söylemle vadesi geçen ve iş sözleşmesinden kaynaklanan borçların Türk Lirası cinsinden ödenmesi gerekmemektedir. Söz konusu durum işçilik alacaklarının zamanaşımına uğramamış, 13/09/2018’den önce hak edilen fakat 5 yıl içinde talep edilen ücret ve ücret sayılan diğer işçilik hakları için geçerlidir. Nitekim, 13/09/2018 tarihinden önce hak edilen fakat 5 yıl içerisinde talep edilmeyen işçilik alacakları zamanaşımına uğramış olacaktır.

Buna göre, iş sözleşmesinden kaynaklı ücretlerin belirli hallerde Türk Lirası cinsinden kararlaştırılması zorunlu olduğu olup, istisnalar da yine 32 Sayılı Karar ile belirlenmiştir. Bu çerçevede, işverenler tarafından hazırlanacak iş sözleşmelerinin döviz ile ödeme yasağı istisnası kapsamında olup olmadığının doğru şekilde değerlendirilmesi için alınacak hukuki danışmanlık önem arz etmektedir.

Söz konusu Tebliğ'e buradan ulaşabilirsiniz.