TÜRKİYE’DEKİ GELİŞMELER

OCAK 2024

Anayasa Mahkemesi Kararları

v  2018/27682 Başvuru Numaralı 04/10/2023 Karar Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı

Konu:

Başvuru, başvurucunun performansının düştüğü gerekçesiyle toplu sözleşme hükümleri kapsamında aldığı iyileştirme zammının kesilmesine karar verilmesi üzerine sendika hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Anayasa Mahkemesi ihlal iddialarının bir bütün olarak sendika hakkı kapsamında incelenmesi gerektiğini değerlendirmiştir.

 Hüküm:

·        Sendika hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna,

·        Anayasanın 51. maddesinde güvence altına alınan hakkın ihlal edildiğine,

·        Oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/01/20240109-17.pdf

v  2018/35591 Başvuru Numaralı 21/09/2023 Karar Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı

Konu:

Başvuru, işe iade talebiyle açılan davanın Yargıtay’ın içtihat değişikliğine gitmesinden dolayı reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Başvurucu, aynı işyerinde benzer şartlarda çalışan ve aynı tarihte iş akdi feshedilen çok sayıda işçi tarafından işe iade talebiyle açılan davalarda ilk derece mahkemesince çalışanlar lehine karara bağlandığını ve davalıların temyizi sonucunda Yargıtay’ın yaklaşık 200-300 dosyada çalışanlar lehine verilen kararları onadıktan sonra aralarında kendisinin de olduğu çok sayıda çalışanın davasını farklı bir gerekçe ile bozduğunu belirtmiştir.

Hüküm:

·   Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/01/20240109-13.pdf

Yönetmelik ve Tebliğler

Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılanmasına Dair Yönetmelik

·  20/01/2024 tarihli ve 32435 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik, on dört maddeden oluşmaktadır.

·    Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§  08/04/2022 tarihli ve 31803 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8, 7/9, 32/2-3-11, 41/1, 47/14, 58/1 maddeleri değiştirilmiştir.

§  Yönetmeliğin 10. maddesinin 2. fıkrasında yer alan “yetmiş” ibaresi “altmış” şeklinde ve 6. fıkrasında yer alan “dördüncü” ibaresi “beşinci” şeklinde değiştirilmiştir.

§    Yönetmeliğin 36. maddesinin 3. fıkrasında yer alan “yetmişini” ibaresi “altmışını” şeklinde ve “üç” ibaresi “iki” şeklinde değiştirilmiştir.

§     Yönetmeliğin 37., 39., 46. maddelerine (4) fıkrası eklenmiştir.

§     Yönetmeliğe geçici madde (2) ve (3) eklenmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/01/20240120-6.htm

İşkolları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

·   23/01/2024 tarihli ve 32438 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananan Yönetmelik, dört maddeden     oluşmaktadır.

·     Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler gerçekleştirilmiştir;

§   19/12/2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İşkolları Yönetmeliğinin 4. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Madde 4:

(1) İşveren, işveren sendikası veya işçi sendikasının başvurusu üzerine, bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti yapılır.

(2) Bir işyerinin girdiği işkolu, ilgililerin başvurusu üzerine, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlığın tespit ile ilgili kararı Resmî Gazete’de yayımlanır. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir.

(3) Yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.

(4) 10/11/1983 tarihli ve 83/7376 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan mülga İşkolları Tüzüğüne göre belirlenmiş olan işyerlerinin işkolu yeni bir işkolu tespiti yapılıncaya kadar, en son yetki belgesi alan sendikanın kurulu bulunduğu işkolundan sayılır.

§  Aynı Yönetmeliğin 4/A maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/01/20240123-1.htm

6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Gereğince; İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayılarına İlişkin 2024 Ocak Ayı İstatistikleri Hakkında Tebliğ

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu gereğince; işkollarındaki işçi sayıları ve sendikaların üye sayılarına ilişkin 2024 Ocak ayı istatistiklerine ilişkin tablo paylaşılmıştır.

·        Tebliğ, 31/01/2024 tarihli ve 32446 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/01/20240131-4.pdf

ŞUBAT 2024

Anayasa Mahkemesi Kararları

2018/13643 Başvuru Numaralı 20/09/2023 Karar Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı

Konu:

Başvuru, Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine mesai saatleri dışındave resmi tatil günlerinde, bilirkişi sıfatıyla adli tıp teknisyenince gerçekleştirilen ölü muayenesi ve otopsi işlemleri için bilirkişilik ve yol ücreti ödenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkı ile zorla çalıştırma ve angarya yasağının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

Hüküm:

·  Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın bilirkişi ücretine ilişkin şikâyet yönünden konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna,

·    Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın yol gideri tazminatını isteğine ilişkin şikâyet yönünden kabul edilebilir olduğuna,

·   Zorla çalıştırma ve angarya yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna,

·  Yol gideri tazminatına ilişkin şikâyet yönünden Anayasanın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine,

·     Başvurucunun tazminat taleplerinin reddine,

·     Oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240202-6.pdf

Kanun, Cumhurbaşkanı Kararı ve Yönetmelikler

İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

·   7495 sayılı Kanun, 25/01/2024 tarihinde kabul edilerek, 03/02/2024 tarihli ve 32449 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

·     Kanunun 1. ve 3. maddeleri 01/03/2024 tarihinde yürürlüğe girer.

·  Kanunun 2. ve 6. maddeleri 01/01/2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

·   Kanunun 5. ve 7. maddeleri 2024 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

·     Diğer Kanun maddeleri ise yayım tarihinde yürürlüğe girer.

·     Kanunda aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§    25/08/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun ek ikinci maddesinin birinci fıkrasına “bölgesel kriz” ibaresinden sonra gelmek üzere, “genel salgın” ibaresi eklenmiş, üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi değiştirilmiş, dördüncü fıkrasına ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere eklemeler yapılmış, dördüncü fıkrasının son cümlesi değiştirilmiş ve yedinci fıkrasına ekleme yapılmıştır.

§    4447 sayılı Kanunun geçici onuncu maddesinin on ikinci fıkrası değiştirilmiştir.

§    4447 sayılı Kanuna  Geçici Madde-34 eklenmiştir.

§    9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanunun on ikinci maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

§   31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek on dokuzuncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “7.500” ibaresi “10.000” şeklinde değiştirilmiştir.

§     5510 sayılı Kanuna Geçici Madde-101 eklenmiştir.

§  5510 sayılı Kanuna Geçici Madde-102 eklenmiştir.

§   20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yirmi dördüncü maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

§      6331 sayılı Kanuna yirmi dörtüncü maddesinden sonra gelmek üzere 24/A maddesi eklenmiştir.

§   6331 sayılı Kanunun yirmi altıncı maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde yer alan “24 üncü maddesinin ikinci” ibaresi “24/A maddesinin birinci” şeklinde değiştirilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240203-3.htm

8154 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar)

·   06/06/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürülüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların ek 2/21. maddesinin (d) bendi aşağıdaki şekilde değişikliğe uğramıştır.

§  “(a) ve (b) bentlerinde belirtilen yarışmalar ile bu yarışmalara ilişkin eleme müsabakasında en az on kez ülkemizi temsil ederek milli sporcu belgesi almış olanlar,”

·    Cumhurbaşkanı Kararı, 03/02/2024 tarih ve 32449 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240203-11.pdf  

8188 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (İşsizlik Sigortası Fonu Gelirlerinin, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun 48/7. maddesinin Belirlenen Amaçlar İçin Kullanılacak Oranının Artırılmasına İlişkin Karar)

·   4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun kırk sekizinci maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen amaçlar için kullanılacak oranın artıtılmasına ilişkin ek karar yürürlüğe konulmuştur.

·    Cumhurbaşkanı Kararı, 23/02/2024 tarihli ve 32469 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240223-6.pdf

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

·   04/02/2024 tarihli ve 32450 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananan Yönetmelik, dokuz maddeden oluşmaktadır.

·      Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§   25/04/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin dördüncü maddesinin birinci fıkrasına (p) ve (r) bentleri eklenmiştir.

§  Aynı Yönetmeliğin 6/A maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “her halükarda” ibaresinden sonra gelmek üzere “en az” ibaresi eklenmiştir.

§    Aynı Yönetmeliğin yedinci maddesine (6) fıkrası eklenmiştir.

§    Aynı Yönetmeliğin 7/A maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

§   Aynı Yönetmeliğin 14/A maddesinin üçüncü fıkrası değiştirilmiş, dördüncü fıkrasında yer alan “ikinci veya üçüncü” ibaresi “ikinci, üçüncü veya yedinci” şeklinde, “üç yıl” ibaresi “bir yıl” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

§    Aynı Yönetmeliğe  Ek Madde-3 eklenmiştir.

§    Aynı Yönetmeliğin Ek-III’ünün 1.13 üncü maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240204-1.htm

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

·  04/02/2024 tarihli ve 32450 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananan Yönetmelik, dört maddeden oluşmaktadır.

·    Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§  29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğinin otuz ikinci maddesinin birinci fıkrası değiştirilmiştir.

§   Aynı Yönetmeliğe Ek Madde-1 eklenmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240204-2.htm

İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

·  04/02/2024 tarihli ve 32450 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananan Yönetmelik, üç maddeden oluşmaktadır.

·     Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§  27/01/2023 tarihli ve 32086 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizleri Hakkında Yönetmeliğe Ek Madde-1 eklenmiştir.

(1) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna göre genel hayata etkili afet bölgesi veya 25/10/1983 tarihli ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununa göre olağanüstü hal ilan edilen yerlerde bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilen kurum ve kuruluşların aşağıda belirtilen yükümlülükleri, Bakanın onayı ile değiştirilebilir veya ertelenebilir:

a) Laboratuvarın kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için gerekli şartlar.

b) Başvuru ve bildirim süreleri.

c) Laboratuvarın personel istihdamı zorunluluğu.

ç) Laboratuvarın belge yenileme bedeli ödemeleri.

d) Laboratuvar personelinin sertifika yenileme bedeli ödemeleri.

(2) Birinci fıkra kapsamında alınan onay, olağanüstü hal süresi veya genel hayata etkili afet bölgesi olduğunu gösteren kararın süresi boyunca geçerlidir. Olağanüstü hal süresi veya genel hayata etkili afet bölgesi olduğunu gösteren kararın süresi bir yılı aşsa bile birinci fıkra kapsamında alınan onayın süresi bir yılı aşamaz. Sürenin uzatılması gerekirse yeniden Bakan onayı alınır.

(3) Genel hayata etkili afet bölgesi veya olağanüstü hal ilan edilen yerlerde, bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilen kurum veya kuruluşların yetkilendirildikleri adrese ilişkin resmî makamlarca düzenlenen yıkık veya hasar raporunu beyan etmesi halinde kurum veya kuruluşun arşivinde bulunması gereken evraktan zayi olanlar ya da erişilemeyenler denetimlerde aranmaz.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240204-3.htm

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

·  04/02/2024 tarihli ve 32450 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik, on maddeden oluşmaktadır.

·  Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§  29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinin  dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi değiştirilmiştir.

§    Aynı Yönetmeliğin beşinci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “OSGB’lerden” ibaresi “OSGB ya da ÇASMER’lerden”, on yedinci maddesinin yedinci fıkrasında yer alan “ve TSMB’lerin” ibaresi “ÇASMER’ler”, aynı fıkradaki “Toplum sağlığı merkezlerinin” ibaresi “ÇASMER’lerin” ve yirminci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “TSMB” ibaresi “ÇASMER” olarak değiştirilmiştir. 

§  Aynı Yönetmeliğin üçüncü bölümünün başlığı “İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi ve Çalışan Sağlığı Merkezi ile İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin Sağlanacak Şartlar” şeklinde değiştirilmiştir.

§   Aynı Yönetmeliğin on ikinci maddesinin başlığı “Ortak sağlık ve güvenlik birimi ile çalışan sağlığı merkezi” şeklinde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “aynı unvanla veya Bakanlıkça yetkilendirilen eğitim kurumlarında eğitici unvanıyla” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, on ikinci fıkrasında yer alan “TSMB’lerin” ibaresi “ÇASMER’lerin” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkrada yer alan “tahliye veya” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

§   Aynı Yönetmeliğin on üçüncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi değiştirilmiştir.

§  Aynı Yönetmeliğin beşinci bölümünün başlığı “Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinin ve Çalışan Sağlığı  Merkezlerinin Başvuruları, Yetkilendirilmesi ve Denetimi” şeklinde değiştirilmiştir.

§   Aynı Yönetmeliğe on yedinci maddeden sonra gelmek üzere Madde 17/A eklenmiştir.

§   Aynı Yönetmeliğe Ek Madde-2 eklenmiştir.               

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240204-4.htm

İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

· 04/02/2024 tarih ve 32450 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik, dört maddeden oluşmaktadır.

· Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§  20/7/2013 tarihli ve 28713 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin  otuz dokuzuncu maddesinin başlığı ve birinci fıkrası değiştirilmiştir.

§  Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki Ek Madde-1 eklenmiştir;

(1) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna göre genel hayata etkili afet bölgesi veya 25/10/1983 tarihli ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununa göre olağanüstü hal ilan edilen yerlerde bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilen kurum ve kuruluşların aşağıda belirtilen yükümlülükleri, Bakanın onayı ile değiştirilebilir veya ertelenebilir:

a) Eğitim kurumlarının kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için gerekli şartlar.

b) Başvuru ve bildirim süreleri.

c) Kurum ve kuruluşlarda personel istihdamı zorunluluğu.

ç) Kurum ve kuruluşların vize bedeli ödemeleri.

(2) Birinci fıkra kapsamında alınan onay, olağanüstü hal süresi veya genel hayata etkili afet bölgesi olduğunu gösteren kararın süresi boyunca geçerlidir. Olağanüstü hal süresi veya genel hayata etkili afet bölgesi olduğunu gösteren kararın süresi bir yılı aşsa bile birinci fıkra kapsamında alınan onayın süresi bir yılı aşamaz. Sürenin uzatılması gerekirse yeniden Bakan onayı alınır.

(3) Genel hayata etkili afet bölgesi veya olağanüstü hal ilan edilen yerlerde, bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilen kurum veya kuruluşların, yetkilendirildikleri adrese ilişkin resmî makamlarca düzenlenen yıkık veya hasar raporunu beyan etmesi halinde kurum veya kuruluşun arşivinde bulunması gereken evraktan zayi olanlar ya da erişilemeyenler denetimlerde aranmaz.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240204-5.htm

İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

·  04/02/2024 tarihli ve 32450 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananan Yönetmelik, üç maddeden oluşmaktadır.

·     Yönetmelik ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§  29/6/2015 tarihli ve 29401 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmeliğin onuncu maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(2) Eğitimler; kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, işçi ve işveren kuruluşları tarafından da Bakanlıkla protokol yapmak suretiyle verilebilir.”

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240204-6.htm

Yargıtay Kararları

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2023/19825 K. 2023/19662

Konu:

Davacı vekili asıl ve birleşen dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı Belediye işyerinde dava dışı alt işveren nezdinde park görevlisi olarak çalışırken 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) kapsamında Belediye nezdinde istihdam edilmeye başladığını, müvekkilin alt işverenler yanında asgari ücretin 1,5 katı ücretle çalıştığı halde ücretinin asgari ücrete indirilerek kadroya alındığını, Aralık 2017 tarihinde emekli olduğu 03.10.2019 tarihine kadar müvekkilinin ücretinin eksik ödendiğini ileri sürerek eksik ödenen ücretin davalıdan tahsisine karar verilmesini talep etmiştir.

Hüküm:

·   Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanunun 363. maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240201-4.pdf

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E.2023/11280 K. 2023/11746

Konu:

Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin 25.03.2016 tarihinden itibaren fotoğrafçı/dış çekim elemanı olarak davalı işyerinde çalıştığını, işe girişinin 10.08.2018 tarihinde Kuruma bildirildiğini, fiili çalışmasının Kuruma eksik bildirildiğini ve sigorta priminin sembolik rakamlar üzerinden yatırıldığını, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından 29.12.2018 tarihinde haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, asgari geçim indirimi alacaklarının ödenmediği, tüm ulusal bayram ve genel tatil günleri dâhil haftanın 7 günü 17.00-00.00 saatleri arası çalıştığını, yıllık izin kullandırılmadığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatları, asgari geçim indirimi, yıllık izin ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Hüküm:

·   Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanunun 363. maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240210-8.pdf 

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E.2023/17941 K.2023/17336

Konu:

Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin, davalı şirkette 05.06.2020-20.06.2021 tarihleri arasında koltuk döşeme elemanı olarak aralıksız şekilde çalıştığını, iş sözleşmesinin müvekkili tarafından haklı sebeple feshedildiğini, ücret ve alacaklarının ödenmemesi üzerine davalı işveren aleyhine dava açılmıştır. Dava şartı arabuluculuk kapsamında da herhangi bir anlaşma sağlanmayıp 10.09.2021 tarihinde son tutanak düzenlendiği iddia edilerek davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamına, borçlunun alacağının %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminat ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.

Hüküm:

·   Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanunun 363. maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240210-8.pdf

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E.2023/19381 K.2023/19270

Konu:

Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin iş sözleşmesinin sendikal nedenlerle feshedildiğini, bu hususun ilk derece mahkemesinde görülen işe iade davasında verilen karar ile kesinleştiğini, işe başlamak için başvuruda bulunması üzerine işverence müvekkiline boşta geçen süre ücret alacağı ve sendikal tazminat ödendiğini, ancak yapılan ödemenin eksik olduğunu, ödenen sendikal tazminat ve boşta geçen süre ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Hüküm:

·   Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanunun 363. maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240223-4.pdf

MART 2024

Anayasa Mahkemesi Kararları

2022/154 Esas Sayılı 2024/33 Karar Sayılı 01/02/2024 Karar Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı

Konu:

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 20/04/1967 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 40/7. maddesinin Anayasanın 50. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talebidir.

Hüküm:

·   20/04/1976 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 40/7. maddesinin Anayasaya aykırı olduğudan iptaline, iptal hükmünün Anayasanın 153/3. maddesi ile 30/03/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 66/3. maddesi gereğince kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesine oybirliğiyle karar verilmiştir. 

**Anayasa Mahkemesi kararı, 14/03/2024 tarih ve 32489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240314-9.pdf

2018/25691 Başvuru Numaralı 02/11/2023 Karar Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı

Konu:

Başvuru, işverenle güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesiyle iş sözleşmesinin feshedilmesi üzerine açılan işe iade davasında davanın sonucuna etkili iddianın kararda karşılanmaması nedeniyle gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Hüküm:

·        Gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna,

·        Diğer ihlal iddiasının incelenmesine yer olmadığına oybirliğiyle karar vermiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240326-7.pdf

2019/20965 Başvuru Numaralı 13/12/2023 Karar Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı

Konu:

Başvuru, bir temizlik firmasında işçi olarak çalışan başvurucunun sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımdan dolayı iş akdinin feshedilmesi nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

Hüküm:

·     İfade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna oybirliğiyle,

·    Anayasanın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edilmediğine Hasan Tahsin Gökcan’ın karşıoyu ve oyçokluğuyla,

·    Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240327-8.pdf

Tebliğler

İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

·  05/03/2024 tarihli ve 32480 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;

§   26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinin Ek-1’indeki İşyeri Tehlike Sınıfları Listesinde yer alan “10.71.02”, “13.30.03”, “47.29.90”, “62.01.01”, “82.11.01” ve “95.22.01” satırları değiştirilmiş. Aynı listede yer alan “33.13.04” satırı yürürlükten kaldırılmış; “10.71.03” satırından sonra gelmek üzere “10.71.04” satırı, “13.30.04” satırından sonra gelmek üzere “13.30.05” satırı, mülga “33.13.04” satırından sonra gelmek üzere “33.13.05” ve “33.13.90” satırları, “82.11.01” satırından sonra gelmek üzere “82.11.02” satırı, “95.11.01” satırından sonra gelmek üzere “95.11.02” satırı, “95.12.01” satırından sonra gelmek üzere “95.12.02” satırı ve “95.25.02” satırından sonra gelmek üzere “95.25.03” satırı eklenmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240305-5.htm

Yargıtay Kararları

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2024/235 K. 2024/1474

Konu:

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverene ait kıraathanede garson/çaycı olarak çalıştığını, işyerinde ücretlerin tamamının elden ödendiğini, iş sözleşmesinin davalı işverence haksız feshedildiğini, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalarının karşılığının ödenmediğini ileri sürerek iddia ettiği tüm bu alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Hüküm:

·   Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanunun 363. maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240307-7.pdf

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E.2023/21021 K.2024/1475

Konu:

Davacı vekili dava dilekçesinde; 20.09.2017-31.03.2020 tarihleri arasında belirli süreli iş sözleşmeleri ile davalı kuruma bağlı anaokulunda öğretmen olarak çalıştığını, iş sözleşmesi süresinin 20.06.2020 tarihinde bitmesi gerektiğini, işten çıkarma yasağına rağmen davalının kendisini işten çıkardığını, 08.00-18.30/21.00 saatleri arasında çalıştığını, 31.03.2020-17.09.2020 tarihleri arasında bakiye süre ücret ücretinden kaynaklı tazminatının ödenmesi gerektiğini ileri sürerek 6100 sayılı HMK’nun 109. maddesi uyarınca kısmi dava yolu ile 100’er TL kıdem tazminatı ve bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat ve 6100 sayılı Kanunun 107. maddesi uyarınca belirsiz alacak davası yolu ile fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Hüküm:

·   Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanunun 363. maddesinin birinci fıkrasında dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.

Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240319-9.pdf

DÜNYADAKİ GELİŞMELER

Güncel Kararlar

Avrupa Birliği’ndeki Güncel Gelişmeler

Avrupa Komisyonu, uluslararası sosyal diyaloğun güçlendirilmesi için Avrupa Çalışma Konseylerinin geliştirilmesi önerisinde bulunmuştur.

Avrupa Komisyonu, en az iki Avrupa Birliği ("AB") veya Avrupa Ekonomik Alanı ülkesinde 1.000'den fazla çalışanı olan şirketlere odaklanarak AB'de sosyal diyaloğu geliştirmek amacıyla Avrupa Çalışma Konseyleri ("AÇK'lar") Direktifinin revize edilmesini teklif etmiştir. Buradaki ana amaç, AÇK’ların oluşturulmasını kolaylaştırarak, daha anlamlı bilgi alışverişini sağlayarak ve istişareyi teşvik ederek, kapasiteyi sağlayarak ve cinsiyet dengesini geliştirerek AÇK’ların rolünü güçlendirmektir. Öngörülen temel değişiklikler arasında işçilere AÇK kurulmasını talep etme konusunda eşit hakların tanınması, uluslararası konuların açıklığa kavuşturulması, zamanında ve anlamlı istişarenin sağlanması, AÇK’lar için kaynakların belirlenmesi, cinsiyet dengesinin teşvik edilmesi ve yasal çözümlere erişimin iyileştirilmesi dair konular yer almaktadır.

Bkz. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_147

Val Duchesse’deki Sosyal Ortaklar Toplantısında Avrupa Birliği ve sosyal ortaklar, işgücü sorunlarının üstesinden gelmek için sosyal diyaloğu güçlendirmeye dair taahhütlerde bulunmaktadır.

Bu kapsamda, "Gelişen Bir Avrupa Sosyal Diyaloğu için Üçlü Deklarasyon" imzalanmıştır. Bu deklarasyon ile Avrupa Birliği düzeyinde sosyal diyaloğun güçlendirilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte gelişen işletmeler, kaliteli işler ve iyileştirilmiş çalışma koşulları için işgücü piyasalarındaki temel zorlukların da ele alınmasına yönelik kararlılık vurgulanmıştır.

Bkz. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_462

Avrupa Komisyonu AB'deki stajyerliklerin kalitesini arttırmak adına harekete geçmiştir.

Avrupa Komisyonu harekete geçerek AB ülkelerindeki stajyerlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi, ücret, kapsayıcılık ve stajyerlik kalitesinin arttırılması için teklifte bulunmuştur. Kaliteli stajlar ile gençlerin pratik iş deneyimi kazanmalarına destek olmak, yeni beceriler öğrenmelerini teşvik etmek ve nihayetinde kaliteli bir iş bulmalarına yardımcı olabilmek amaçlanmaktadır.

Komisyon'un önerdiği Yönerge Avrupa Parlamentosu ve Üye Devletler tarafından tartışılacaktır. Tartışmanın sonrasında, önerilen Direktif ortak yasa koyucular tarafından kabul edilecektir. Üye Devletlerin gerekli düzenlemeyi ulusal yasalarına dâhil etmeleri için iki yıllık süreleri bulunmaktadır.

Bkz. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1489

Amerika’daki Güncel Gelişmeler

ABD Ticaret Odası bağımsız yüklenici kuralına karşı açılmış olan davaya katılmıştır

ABD Ticaret Odası, diğer bazı ortak davacılarla birlikte, Çalışma Bakanlığı'nın bağımsız yüklenici sınıflandırmasına ilişkin olarak çıkarttığı yeni kurallara itiraz eden bir davaya katılmıştır. Dava, yeni sınıflandırma testinin neden olduğu kafa karışıklığı ve işletmeler üzerindeki potansiyel olumsuz etkilere ilişkin endişeleri gidermeyi amaçlamaktadır. ABD Ticaret Odası ve eş-davacıları, kuralın işçilere esneklik ve kontrol sunan bağımsız yüklenici modelini tehdit ettiğini savunmaktadır.

Bkz. https://www.pymnts.com/gig-economy/2024/us-chamber-of-commerce-joins-lawsuit-against-independent-contractor-rule/

ABD Çalışma Kurulu Google ile YouTube çalışanları sendikası arasında toplu sözleşme yapılmasını zorunlu kılmıştır

Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu, Google'ın YouTube Music şirketindeki sözleşmeli çalışanları temsil eden bir sendika ile toplu pazarlığa girmeyi reddederek ABD iş kanununu ihlal ettiğine karar vermiştir.

Bkz. https://www.pymnts.com/cpi_posts/us-labor-board-mandates-collective-bargaining-between-google-and-youtube-worker-union/

İngiltere’deki Güncel Gelişmeler

İş yerindeki hastalıklarla mücadele etmek ve hareketsizliği azaltmak amacıyla Yeni İş Sağlığı Görev Gücü oluşturulmuştur

Yeni İş Sağlığı Görev Gücü, mesleki hastalık sorununu ele almayı ve işletmeler için gönüllü bir iş sağlığı düzenlemesi oluşturarak ekonomiyi canlandırmaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede, iş hastalıklarına bağlı iş kayıplarını önlemek ve hastalıktan sonra işe geri dönüşü daha iyi bir şekilde yönetebilmek için gereken çalışmalar yürütülecektir.

Bkz. https://www.gov.uk/government/news/new-occupational-health-taskforce-to-tackle-in-work-sickness-and-drive-down-inactivity

Hükümet tartışmalı “işten çıkar ve yeniden işe al” uygulamalarına son vermeyi planlamaktadır

Birleşik Krallık hükümeti, işverenlerin işçileri işten çıkardığı ve daha sonra daha az elverişli koşullarla yeniden işe aldığı "işten çıkar ve yeniden işe al" uygulamalarına karşı harekete geçtiğini duyurmuştur.

Bkz. https://www.gov.uk/government/news/government-cracks-down-on-controversial-fire-and-rehire-practices