Ödeme Hizmetlerinde Veri Paylaşım Servisleri
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (“Banka”) tarafından Ödeme Hizmetlerinde Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Rehber (“Rehber”) 30.12.2022 tarihinde yayımlanmıştır. Banka tarafından 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’un (“Kanun”) 12. maddesinin 1. fıkrasının f ve g bendinde yer alan ve açık bankacılık uygulamalarının bir çeşidi olan ödeme hizmetlerine ilişkin yol gösterici bir doküman hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 04/01/2023
  • Kanun’un 12/1-f maddesinde yer alan ödeme emri başlatma hizmeti; ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri baş latma hizmetini,
  • Kanun’un 12/1-g maddesinde yer alan hesap bilgisi hizmeti ise ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrimiçi platformlarda sunulması hizmetini ifade etmektedir.

 

Rehber, ödeme hizmetlerinin gerçekleştirilmesi için faaliyet izni alınmasına gerek olup olmadığının tespit edilmesi ile lisans ve teknik sertifikasyon süreçlerinin netleştirilmesi açısından önem arz etmektedir. Bunun yanı sıra, Rehber’de yetkili ödeme hizmeti sağlayıcısı (“YÖS”), hesap hizmeti sağlayıcısı (“HHS”) ve ödemehizmetleri veri paylaşım servisleri (“ÖHVPS”) gibi kavramların tanımları yapılmış ve ödeme hizmetlerine ilişkin örnek iş modelleri paylaşılmıştır.

 

Rehber’de, ödeme hizmetlerden birini veya her ikisini sunan ödeme hizmeti sağlayıcılar ÖHVPS servisleri kapsamında YÖS olarak, nezdinde ödeme hesabı bulunan ödeme hizmeti sağlayıcıları ise HHS olarak belirtilmiştir. Dolayısıyla, bankaların, elektronik para ile ödeme kuruluşlarının ve Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi’nin HHS olarak nitelendirilmesi gerekecektir.

 

ÖHVPS kapsamındaiki tür ödeme hizmeti sağlayıcısı bulunmaktadır:

  •  Hesap Bilgisi Hizmeti Sağlayıcısı (“HBHS”)

Hesap bilgisi hizmeti, kullanıcının onayının/rızasınınalınması ve akabinde hesap bilgilerinin alınması olarak iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, ödeme hizmeti kullanıcısının HBHS uygulaması üzerinden, kimlik doğrulamasının yapılması vekimlik doğrulaması yapıldıktan sonra HHS ekranına yönlendirilerek HHS uygulaması üzerinden rıza vermesi gerekmektedir.


Kullanıcının kimlik doğrulaması yapıldıktan ve rızası alındıktan sonra ikinci aşamada; HBHS tarafından kullanıcının hesap bilgisi, bakiyesi ve hareketleri sorgulanabilecektir. 

Müşteri, hesabının bulunduğu HHS’ye erişim sağlamadan YÖS aracılığı ile hesaplarına erişebilmektedir. Rehber’de, HHS’ye karşı teknik, idari ve hukuki sorumluluğun YÖS’te olduğunu ve sözleşmedeki tarafların YÖS ve HHS olduğu belirtilmiştir. Öte yandan, Bankalararası Kart Merkezi’nin (“BKM”) geçit altyapısı kullanılarak gerçekleştirilecek hizmetlerde ise HHS ile YÖS arasında herhangi bir sözleşme imzalanasına gerek olmadığı, zira her iki tarafında bu hizmetten yararlanmak için BKM ile taahhütname imzalaması gerektiği belirtilmiştir. İş modeline ve tarafların yükümlülükleri ve nitelendirilmelerine ilişkin değerlendirmede bulunurken taraflar arasındaki muhataplık ilişkisi ile teknik, idari ve hukuki sorumlulukların kimde olduğunun tespit edilmesi önem arz etmektedir.

  •  Ödeme Emri Başlatma HizmetiSağlayıcısı (“ÖBHS”)

ÖBHS, ödeme hizmeti kullanıcılarının başka bir HHS nezdindeki ödeme hesabından ödeme yapılabilmesi için ödeme emri verilmesine ödeme emri başlatma hizmeti kapsamında aracılık etmektedir. Müşteri, hesabının bulunduğu HHS’ye erişim sağlamadan YÖS aracılığı ile ödeme emri verebilmektedir.

Rehber’de ÖBHS için sektörde çok farklı iş modellerinintasarlandığı ve genel anlamda iş modelinin 4 aşamadan oluştuğu belirtilmiştir.

a) Ödeme hizmeti kullanıcı tarafından ÖBHS uygulaması üzerinden ödeme emrinin verilmesi,


b) Hesabının bulunduğu HHS tarafından kullanıcının kimlik doğrulamasının yapılması, ödeme bilgilerinin doğrulanarak ödeme emrinin onaylanması,

c) Ödemenin gerçekleştirilmesi

d) Ödeme işlemi sonucunun kullanıcının ÖBHSekranında gösterilmesi

Ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alındığı durumda, kullanıcının ödeme emri başlatma hizmetlerinden faydalanmasına aracılık eden kuruluşların Banka’dan faaliyet izni alması gerektiği belirtilmiştir.

 

Lisanslama ve Teknik Sertifikasyon Süreci

Kanun’un 12. maddesinin 1. fıkrasının (f) ve/veya (g) bendinde belirtilen ödeme hizmetlerinin sunulması için Banka’dan faaliyet izni alınması; (f) ve (g) bendi dışında bir ödeme hizmeti gerçekleştirmek için faaliyet izni alan bir kuruluşun, (f) ve (g) bentlerindeki hizmetleri sunmak istemesi durumunda; faaliyet genişletme için Banka’ya başvuruda bulunması gerekmektedir.

  • Faaliyet genişletme başvurularında; kuruluşun teknik sertifikasyon için BKM’ye başvuruda bulunabileceği belirtilmiştir.
  • Yeni faaliyet başvurularında; kuruluşun teknik sertifikasyonu için BKM’ye başvuruda bulunabilmesinin ön şartı, istihbari inceleme aşamasının olumlu sonuçlanmasıdır. Faaliyet izni başvurusunda bulunan kuruluş, Banka’dan alacağı olumlu karara istinaden teknik sertifikasyon için BKM’ye başvuracaktır.
  • Her iki başvuruda da teknik sertifikasyon sürecine ilişkin olarak BKM’den alınan başarılı sonuç belgesine ilişkin resmi yazının Banka’ya iletilmesi gerekmektedir.
  • Kuruluşun Banka’dan faaliyet izni aldığına ilişkin nihai onay sonucu yazısını BKM’ye iletmesi gerekmektedir. BKM, gerekli teknik hazırlıklarını tamamlayarak kuruluşu üretim ortamına almaktadır.

 

Rehber’e buradan ulaşabilirsiniz. 

Yasal Uyarı | Çerez Politikası | Kullanım Koşulları | Kişisel Verilerin İşlenmesi Hakkında Aydınlatma Metni | © 2024 DL Avukatlık Bürosu